Zamknij

Dlaczego nie dywanik z Ikei czy bluzka z Zary?

Dlaczego nie dywanik z Ikei czy bluzka z Zary?

Z Małgorzatą Kwarcińską, autorka książki "Tkaniny w zbiorach Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu" rozmawiała Martyna Sobańska.

Dlaczego nie dywanik z Ikei czy bluzka z Zary?

Pani Małgorzata Kwarcińska opisując wiejskie włókiennictwo, korzystając przy tym ze zbiorów Muzeum odsłania czytelnikom tajemnice niezwykłej codzienności, której strzegą muzealne ekspozycje i magazyny. Tą niezwykłą codzienność budują muzealia, które mają przecież zdolność upamiętniania oraz odtwarzania złożonych obrazów, dźwięków przeszłości, całych historii przedmiotów, rzeczy; ich uczestnictwa w historii ludzkich doli i niedoli – powiedziała Pani Ilona Jaroszek-Nowak Dyrektor Muzeum Wsi Radomskiej. Czy po tych słowach można się oprzeć żeby nie sięgnąć po najnowszą publikacje Muzeum Wsi Radomskiej?

Z Małgorzatą Kwarcińską, autorka książki „Tkaniny w zbiorach Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu” rozmawiała Martyna Sobańska.

Na czym polega przewaga wyrobów rękodzielniczych nad tymi produkowanymi masowo?

Każdy dywanik wykonany na domowym warsztacie tkackim lub na dużej ramie z osnową będzie miał przewagę nad tym wyprodukowanym w hali włókienniczej na krośnie, choć to bardzo ładne kolorystycznie wyroby. Dywaniki fabryczne zrobione są z pewnością estetycznie, mają równe brzegi, ciekawe zestawienia barwne, ale brakuje w nich magii, która wynika z tego, że są jedyne w swoim rodzaju. Moim zdaniem należy wyżej cenić rękodzieło i rzemiosło niż masową produkcję, bo to co wykonane ręcznie jest unikatowe.

Skąd pomysł na książkę?

Muzeum wydaje wiele bardzo wartościowych publikacji, ale brakowało takiej, która opisywałaby muzealny zasób tkanin. Do napisania książki na ten temat zachęcała mnie dyrekcja, a szczególnie Pani Dyrektor Ilona Jaroszek-Nowak. Zdecydowałam się podjąć to wyzwanie.

Gdzie zdobywała Pani warsztat i wiedze o tkaninach?

W największym skrócie: swoją wiedzę zaczęłam zdobywać od 1982 roku, czyli niemal od samego początku pracy w Muzeum. W ciągu minionych lat miałam przyjemność pracować z etnografami, dzięki którym posiadłam wiedzę na temat ludowej tkaniny, ubioru i stroju Radomskiego. Samą znajomość procesu powstawania tkanin na warsztacie tkackim zdobyłam, gdy mieszkałam i uczyłam się w Białymstoku. Dzięki zdolnościom manualnym, szybko przyswoiłam sobie wiele technik tkackich, między innymi wytwarzania kilimu, sumaka, gobelinu i bardzo trudnej tkaniny dwuosnowowej. Pracując w Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego w Białymstoku nauczyłam się wiele na ten temat, bo potęgowało to zainteresowanie jakim darzyłam tkactwo i projektowanie gobelinów. Wartościowym doświadczeniem były również studia zawodowe w zakresie Konserwatorstwa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, które pomogły mi w dokumentowaniu wykonanych przeze mnie prac.

Czym zajmowała się Pani rozpoczynając pracę w Muzeum Wsi Radomskiej?

Pracę rozpoczęłam w ówczesnym Dziale Kultury Materialnej, a następnie Sztuki Ludowej. Niemal od razu przydzielono mnie do pracy przy inwentaryzacji zbiorów sztuki ludowej (ceramiki, rzeźby w drewnie, płaskorzeźby, malarstwa, wyrobów sztuki kowalskiej). Tekstyliami zajmowałam się jednak od początku mojej pracy w Muzeum w związku z tym, że miałam już przygotowanie z zakresu tkactwa, a nowością były tylko ubiór i strój ludowy Radomskiego. Chciałam, o ile było to możliwe zajmować się ochroną i zabezpieczeniem zbiorów tkanin, które wymagały by przywrócić ich dobry stan. W latach 80-tych uczestniczyłam w badaniach terenowych na temat tkactwa i stroju ludowego, ale brałam też udział w przygotowaniu wystaw czasowych czy innych czynnościach wynikających z bieżących obowiązków.

Obecnie zajmuje się Pani konserwacją tkanin, ale czy tylko?

Nie chciałabym odczytywać zakresu obowiązków, dlatego na przykładzie publikacji zarysuje jak ostatnio wyglądała moja praca. Przygotowanie poszczególnych rozdziałów do książki „Tkaniny w zbiorach Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu” wymagało pracy przy komputerze, który z pewnością nie jest stelażem konserwatorskim z jakiego korzystam. Ponadto, eksponaty nim zostały sfotografowane, musiały „przejść” przez moje ręce, począwszy od uprasowania, zabiegów konserwatorskich po właściwe dla walorów obiektu ułożenie ich do zdjęcia. Pracuję w Dziale Konserwacji Zabytków, ale jak niemal każdy z pracowników uczestniczę w imprezach na terenie Muzeum, jak również w pokazach tkactwa, warsztatach rodzinnych czy konsultacjach na temat tkactwa i stroju ludowego Radomskiego.

Udziela Pani konsultacji i prowadzi warsztaty na temat tkactwa, ale czy swoją wiedzę i umiejętności przekazuje Pani następcy lub następczyni z Działu Konserwacji Zabytków?

Jeszcze przed zakończeniem pracy zawodowej na pewno podzielę się z koleżankami materiałami i umiejętnościami tkackimi, ale co do działań konserwatorskich, trudno je tak po prostu przekazać. Tę pracę powinien wykonywać najogólniej mówiąc ktoś ze znajomością warsztatu konserwatora tkanin, choć działania prewencyjne – słuszne i potrzebne działania, może wykonywać przyuczona osoba.

A czy Pani zdolności to efekt dziedzictwa? Czy w Pani rodzinnym domu były inne artystyczne dusze?

Raczej tak. Mój tata i dziadek mieli zdolności plastyczne i muzyczne, siostra i brat także je mają. Tak się złożyło, że życie po wojnie znacznie ograniczyło możliwości w rozwijaniu zdolności taty, ale za to dla mnie zdobywał kredki (w latach 60. XX wieku komplet kilkudziesięciu kredek!), farby, a później zbijał ramy, obciągał płótnem i gruntował. Pierwszym podłożem dla mojej dziecięcej wyobraźni były jednak szyby i ściany pokoju czy szkolnej świetlicy. W naszym domu bywało głośno od wielogłosowego śpiewu, jednak prym wiodły szaleństwa brata na gitarze, perkusji i na jakichś dziwacznych, innych instrumentach. Śmieję się, że chyba żadne z nas nie byłoby dobrym księgowym, tylko mama. Zaraz, zaraz... zainteresowanie tkactwem to przecież geny mamy!

Czyli jest Pani samorodkiem, którego zainspirowało podglądanie mamy przy pracy?

Moja mama jako młoda dziewczyna potrafiła wykonywać płótna o deseniach przenikającej się kraty, co świadczy o tym, ze posiadała duże umiejętności tkackie, bo taka technika wymagała zastosowania kilku splotów (od dawna znane m.in. na Podlasiu, skąd pochodzę) przy udziale odpowiedniej ilości nicielnic i podnóżków.

W książce znajdziemy wiele pięknych szkiców ujawniających zdolności plastyczne. Czy rysunek to Pani pasja?

Pasja? Rysuję czy szkicuję wtedy, gdy zachodzi taka potrzeba. Przemiłym nazywam czas, kiedy mogę malować akwarelami. Pasję mam inną, ale jej nie zdradzę, niech pozostanie tajemnicą.

ms

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014-2020

×

Drogi Użytkowniku!

Administratorem Twoich danych jest Muzeum Wsi Radomskiej z siedzibą przy ulicy Szydłowieckiej 30 w Radomiu, zarejestrowanym w Rejestrze Instytucji Kultury prowadzonym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego pod numerem RIK/21/99 NIP 796-007-85-07.   Nasz e-mail to  muzeumwsi@muzeum-radom.pl, a numer telefonu 48 332 92 81. Z Inspektorem Ochrony Danych (IOD) skontaktujesz się mailem iod@rodo-radom.pl

Co do zasady Twoje dane zbieramy wyłącznie w celach związanych ze statutowymi zadaniami MUZEUM. Przetwarzamy Twoje dane zgodnie z prawem: w przypadku gdy przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze, wykonania umowy oraz gdy przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym. Zawsze prosimy Cię o podanie tylko takiego zakresu danych, jaki jest niezbędny do realizacji naszych celów:

gromadzenie zabytków w statutowo określonym zakresie; katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych zbiorów; przechowywanie gromadzonych zabytków, w warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo, oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów naukowych; zabezpieczanie i konserwację zbiorów oraz, w miarę możliwości, zabezpieczanie zabytków archeologicznych nieruchomych oraz innych nieruchomych obiektów kultury materialnej i przyrody; urządzanie wystaw stałych i czasowych; organizowanie badań i ekspedycji naukowych, w tym archeologicznych; prowadzenie działalności edukacyjnej; popieranie i prowadzenie działalności artystycznej i upowszechniającej kulturę; udostępnianie zbiorów do celów edukacyjnych i naukowych; zapewnianie właściwych warunków zwiedzania oraz korzystania ze zbiorów i zgromadzonych informacji; prowadzenie działalności wydawniczej, prowadzenie strony www, w tym zakresie serwisów, które poprawiają jakość naszej pracy i poziom oferowanych usług.  

W trosce o bezpieczeństwo zasobów Muzeum informujemy Cię, że będziemy monitorować siedzibę Muzeum z poszanowaniem Twojej ochrony do prywatności. W tym wypadku będziemy działać w oparciu o przepisy prawa i w celu wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym.

Nie będziemy przekazywać Twoich danych poza Polskę, ale możemy udostępnić je podmiotom, które wspierają nas wypełnianiu naszych zadań. Działamy w tym przypadku w celu wypełnienia obowiązków prawnych, które na nas spoczywają oraz w związku z wykonaniem zadań realizowanych w interesie publicznym.

Twoje dane będziemy przetwarzać w oparciu o przepisy prawa obowiązujące w naszym kraju, tak długo, jak przetwarzanie jest  niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze; także w związku z realizacją zadań publicznych oraz do momentu ustania przetwarzania w celach planowania związanego z organizacją funkcjonowania Muzeum.

Przysługuje Ci prawo do żądania dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, ograniczenia przetwarzania oraz, w zależności od podstawy przetwarzania danych osobowych, także prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania oraz prawo do ich przenoszenia i usunięcia.

Jeżeli przetwarzanie danych odbywa się na podstawie zgody, masz prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie, jednak bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.

Przysługuje Ci również prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa, gdy uznasz, że przetwarzanie Twoich danych osobowych narusza przepisy prawa.

Podanie danych osobowych jest obligatoryjne w oparciu o przepisy prawa; w pozostałym zakresie dobrowolne, ale odmowa ich podania może uniemożliwić podjęcie współpracy, realizację umowy czy usługi.

Szczegółowe zasady ochrony Twojej prywatności znajdują się w naszej Polityce Prywatności i Polityce Cookies.

Administrator Danych Osobowych .